Met een directe tewerkstelling van 61.873 personen blijft het havengebied de belangrijkste economische motor van Vlaanderen. De provincie Antwerpen liet in samenwerking met het Havencentrum en het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen onderzoeken wat dit betekent voor de omliggende gemeenten.

"Deze studie toont duidelijk aan dat de haven en gerelateerde industrie niet alleen belangrijk zijn voor de tewerkstelling en inkomsten van de stad Antwerpen" stelt Ludwig Caluwé, gedeputeerde bevoegd voor Economie, vast. "Heel de Antwerpse regio en het Waasland profiteren mee. En zelfs vanuit Mechelen en de Kempen komen mensen werken in de haven.

Ook voor de gemeenten is dit financieel van belang. De onderzoekers schatten dat alle gemeenten samen 48,8 miljoen euro ontvangen via de personenbelastingen. Daarnaast geeft de studie ook zicht op het soort van tewerkstelling. Zo is eigenlijk slechts 14% als dokwerker aan de slag. In het Havencentrum laat de provincie jongeren alvast kennismaken met deze grote variëteit aan havenjobs.".

De provincie liet in samenwerking met het Havencentrum en het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen een studie uitvoeren door de Universiteit Antwerpen over het sociaal-economische belang van de haven van Antwerpen voor de omliggende gemeenten.

Op dinsdag 3 maart werden de resultaten in het Havencentrum voorgesteld door Prof. Dr. Theo Notteboom (Universiteit Antwerpen - ITMMA) aan burgemeesters en schepenen. Naast globale resultaten, bevat de studie een fiche per gemeente. Alle 70 gemeenten van de provincie Antwerpen werden onder de loep genomen en ingedeeld in de drie regio's: Antwerpen, Mechelen en Kempen.

Daarnaast zijn ook 8 gemeenten uit het Waasland mee onderzocht, nl. Beveren, Kruibeke, Lokeren, Sint-Gillis-Waas, Sint-Niklaas, Stekene, Temse en Waasmunster. De studie maakt analyses op basis van koppeling van diverse datagegevens van 2012 over de werknemers van de bedrijven in het havengebied. Opgelet: Voor de berekening van de directe tewerkstelling hield de studie geen rekening met de havenbedrijven buiten het havengebied.

De Nationale Bank doet dat wel in haar jaarlijkse studie, vandaar het cijfer van 61.873 directe arbeidsplaatsen dat zij in haar laatste studie over 2013 berekende.

2/3 de van werknemers woont buiten in de randgemeenten

In 2013 berekende de Nationale Bank van België dat de haven 61.873 jobs meebrengt. Deze studie ging dieper in op de directe tewerkstelling van 55.515 personen in de bedrijven die gevestigd zijn in het havengebied zelf. Ongeveer 1/3de woont in de stad Antwerpen, 2/3 van de werknemers woont echter in de randgemeenten.

38,3% daarvan woont in de andere Antwerpse gemeenten buiten de stad, 16, 7% komt uit het Waasland. Dagelijks verplaatsen zich nog 5,5 % ofwel 3078 personen van Mechelen naar de haven en 6 % of 3334 personen van de Turnhoutse regio naar de haven.

De impact van tewerkstelling van de haven is ongeveer gelijk voor de stad Antwerpen en de omliggende gemeenten. 12,39 % van alle banen in de stad zijn rechtstreeks gerelateerd aan de haven. Voor de omliggende Antwerpse gemeenten is dit 12,65 % en in het Waasland komt dit op 10,97%.

Stabroek: dé havengemeente bij uitstek

De studie maakt een analyse per gemeente en presenteert die in een overzichtelijke fiche. "De provincie wil op het vlak van economie de Antwerpse steden en gemeenten ondersteunen." stelt gedeputeerde Ludwig Caluwé.

"Met deze studie bezorgen we hen cijfermateriaal over de impact van de haven op de tewerkstelling in hun gemeenten." De gemeente Stabroek heeft relatief gezien de meeste inwoners die werken in de haven nl. 32% van de totale tewerkstelling. Daarna volgen Beveren (24%), Kapellen (23%) en Zwijndrecht (21%). 7 gemeenten zitten nog net boven de 15 % nl. Schoten, Brasschaat, Kalmthout, Sint-Gillis-Waas, Brecht, Kruibeke en Essen.

De stad Antwerpen zelf volgt op de 14de plaats met 12,39%. Het aandeel van tewerkstelling wordt uiteraard beïnvloed door de afstand tussen de gemeenten en de haven. Ook hier geeft de studie een mooi overzicht. Afwijkende gemeenten zijn hier: Retie, Turnhout, Waasmunster, Rijkevorsel en Brecht.

Een grote variëteit aan jobs

De studie zoomt ook in op de verscheidenheid in de tewerkstelling. De dokwerkers, die goed zijn voor 14 %, nl. 7957 werknemers, komen vooral uit de randgemeenten van Antwerpen, de stad Antwerpen en het Waasland. Voor de (petro) chemische industrie, de logistiek over land en jobs met betrekking tot handel, gaan personen uit de regio Turnhout en Mechelen meer de afstand overbruggen om in het havengebied te werken.

Impact op inkomsten gemeentebelastingen

De onderzoekers berekenden de invloed van de haven van Antwerpen op de inkomsten van gemeentebesturen. Gedeputeerde Ludwig Caluwé: "Voor alle gemeenten samen, schatten de onderzoekers de impact op 48,8 miljoen euro die via de aanvullende gemeentebelasting op personenbelastingen binnen vloeit'.

Dat is 880 euro per tewerkgestelde. Van die inkomsten is er bijna 16 miljoen euro voor de stad Antwerpen zelf. Maar de randgemeenten profiteren duidelijk mee want 67% van die personenbelastingen wordt geïnd bij hen."

Belang van de provincie voor de haven en omgekeerd

Omdat de haven net zo belangrijk is voor de gemeenten in heel de provincie Antwerpen en erbuiten investeert de provincie in de ondersteuning van de tewerkstelling. Het belangrijkste instrument is het Havencentrum in Lillo, dat vorig jaar 43.631 bezoekers ontving.

Gedeputeerde Caluwé: "De meeste daarvan zijn jongeren die de haven en industrie komen ontdekken door een bezoek op het terrein, dikwijls bij de bedrijven, en in de tentoonstelling. Sinds vorig jaar wordt in die doelgroep extra geïnvesteerd, want het is door jongeren ter plaatse de haven te tonen dat het Havencentrum bij hen de belangstelling voor een job later wil wekken.

Het recent gepubliceerde cijfer van 1800 vacatures in de komende 2,5 jaar onderstreept de nood ervan. Dat alles past in het kader van het economisch beleid van de provincie dat logistiek en chemie als belangrijke speerpuntsectoren verder wil ondersteunen."

De volledige studie en de fiches per gemeenten zijn te raadplegen op de website: www.havencentrum.be.